Η επανένωση των τιτάνων Sleep ήταν μια κρυφή (ή μάλλον φανερή) επιθυμία πολλών φίλων του σκληρού ήχου. H αλήθεια είναι ότι είχαν τραβήξει απότομα χειρόφρενο στα τέλη των 90s αφήνοντας μισοτελειωμένη τη δουλειά. Το reunion τους μια δεκαετία και πλέον αργότερα σκόρπησε χαρά στους απανταχού fans (ήταν δίκαιο και έγινε πράξη, για να χρησιμοποιήσουμε εγχώρια ορολογία), ενώ χρειάστηκαν άλλη μια δεκαετία σχεδόν για να μας παρουσιάσουν το πρώτο ολοκληρωμένο άλμπουμ της νέας εποχής. Από εδώ πιάνουμε το νήμα στο παρόν αφιέρωμα, καταθέτοντας καταρχήν τη γνώμη μας για το θαυμάσιο The Sciences. Η συγκυρία -ευτυχής αναμφίβολα- τους φέρνει στη χώρα μας για live ακριβώς ένα χρόνο μετά την κυκλοφορία του και μας δίνει την αφορμή να θυμηθούμε την πρώτη τους επίσκεψη στην Ελλάδα το 2012. Άλλο ένα χρυσό κεφάλαιο αναμένεται να προστεθεί στη μακρά και θαυμαστή πορεία του γκρουπ από την Καλιφόρνια και σκοπεύουμε να είμαστε παρόντες.
SLEEP – “The Sciences” (Third Man Records, 2018)
Πείτε το βίτσιο, πείτε το κάψα, πείτε το απωθημένο, πείτε το όπως αλλιώς γουστάρετε. Στην ουσία καμία απολύτως λέξη δεν είναι ικανή να περιγράψει την χαοτική προσμονή για το συγκεκριμένο άλμπουμ. Οι SLEEP μας το χρωστούσαν. Πολύ περισσότερο όμως το χρωστούσαν στους ίδιους τους εαυτούς. Για το νήμα της ιστορίας τους που παραλίγο να κοπεί άδοξα έπειτα από τον ξεδιάντροπο σφαγιασμό του “Dopesmoker” και για τις 7.384 ημέρες λύπης και αγανάκτησης πριν την οριστική λύτρωση. Και μόνο το ότι επέλεξαν συνειδητά να μας το σερβίρουν ακριβώς στην «Ημέρας της Κάνναβης» (20 Απριλίου), εκτός από συμβολικό είναι και κάτι που γιγαντώνει ακόμα περισσότερο τον θρύλο και την υστεροφημία τους.
Άξιζε λοιπόν η αναμονή τόσων ετών; Η απάντηση δεν μπορεί παρά να είναι πέρα για πέρα καταφατική. Κι αν τα παραμορφωμένα vibes του εναρκτήριου The Sciences δεν σου το κάνουν λιανά από την αρχή, φροντίζει η απογειωτική doom επέλαση του Marijuanaut’s Theme για να σε βάλει όπως πρέπει στο κλίμα του άλμπουμ. Η σαρωτική χημεία ανάμεσα στα Λεβιαθανικά riffs του Matt Pike και τις ηλεκτρισμένες μπασογραμμές του Al Cisneros που θα σε κάνουν να αφήσεις γενειάδα μέχρι το πάτωμα, oι κοσμικοί αλγόριθμοι που ξεκλειδώνουν κάθε εξίσωση, η οποία έχει ως κατάληξη τον απόλυτο εθισμό, το ευλαβικό θυμιάτισμα στην βαριά και ασήκωτη SABBATH-ική κληρονομιά, τα πάντα είναι εκεί, δοσμένα στις σωστές αναλογίες σαν να μην πέρασε μια μέρα. Το πιο έμπειρο αυτί θα διαπιστώσει μονομιάς ότι λείπουν τα δυναμικά χτυπήματα του Chris Hakius στα drums, ωστόσο, η πιο jazz-τεχνική προσέγγιση του Jason Roeder σε συνδυασμό με την στιβαρή παραγωγή, προσδίδουν στο τελικό αποτέλεσμα ακόμα πιο πομπώδεις και υπνωτικές διαστάσεις.
Στα Sonic Titan και Antarcticans Thawed χάνεις την γη κάτω από τα πόδια σου. Αμφότερα είχαν γραφτεί από την εποχή του “Dopesmoker”, με το πρώτο να υφίσταται βεβαίως και σε live μορφή στην έκδοση που είχε κυκλοφορήσει από την Tee Pee Records, παρόλα αυτά οι studio εκτελέσεις τους αποκτούν μια σαφώς πιο εξυψωτική υπόσταση. Το μεν Sonic Titan αντηχεί σαν μια ανεξάντλητη γεννήτρια παραγωγής γαλαξιακής τύρβης και μαστουρωτικών riffs, τα οποία μετά το ενδιάμεσο μπάσιμο του Cisneros θα σε κάνουν να ζαλιστείς τόσο άσχημα ώστε να νιώσεις πως βρίσκεσαι καβάλα σε έναν φλεγόμενο μετεωρίτη. Το δε 14-λεπτο μπαφιάρικο έπος του Antarcticans Thawed αντιστοίχως, μοιάζει με ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή στο κέντρο της Σελήνης όπου οι κρατήρες ξερνάνε μανιωδώς στάχτη και εξαρτησιογόνες ουσίες.
Από κει και πέρα, το Giza Butler εκτός από ωδή αφιερωμένη στον θρυλικό μπασίστα των BLACK SABBATH, συνιστά και μια λιτανεία που ξεκλέβει ολίγη από την σκοτεινή μυσταγωγία των ΟΜ, δίχως να χάνει σε δύναμη και μονολιθικότητα καθώς ο Cisneros περισσότερο μοιάζει να ψέλνει με πεντακάθαρη φωνή παρά να απαγγέλνει στίχους. Όσο για το κλείσιμο, το καλιφορνέζικο τρίο για πρώτη φορά μας παρουσιάζει κάτι διαφορετικό με το The Botanist. Πρόκειται για ένα πιο ambient, πιο μελωδικό αλλά το ίδιο εθιστικό κομμάτι όπου και πάλι ο Matt Pike κερδίζει τις εντυπώσεις. Οδηγός ενδεχομένως για το μέλλον; Θα δείξει.
«Ναι αλλά δεν είναι ούτε Dopesmoker, ούτε καν Holy Mountain» θα ακουστεί να λέει γκρινιάρικα μια φωνή στο βάθος. Και γιατί πρέπει σώνει και καλά να είναι, θα απαντήσω εγώ. Το “The Sciences” έχει την δικιά του δυναμική, το δικό του ειδικό βάρος και κυρίως βάζει με άνεση τα γυαλιά σε ορισμένους stoner/doom γκάβακες που τιγκάρουν το feedback μόνο και μόνο για να πουλήσουν βαρβατίλα στους οπαδούς του… μαγικού χόρτου. Πάω στοίχημα πως καθισμένος αναπαυτικά στην πολυθρόνα του κάπου στο μουντό Birmingham, ο Μέγας Δάσκαλος του Γένους χαϊδεύει ήδη το μουστάκι του με υπερηφάνεια αλλά και περίσσια ανακούφιση. Ξέρει ότι το γκροτέσκο οικοδόμημα που με τόσο κόπο και ιδρώτα έχτισε, βρίσκεται και πάλι σε άξια χέρια.
SLEEP @ Gagarin 205, 20/5/2012
Ας είμαστε ειλικρινείς. Αν μας έλεγε κάποιος πριν κάμποσα χρόνια ότι θα έφτανε κάποτε η στιγμή που θα βλέπαμε ζωντανά τόσα μαζεμένα ονόματα της heavy μουσικής θα τον περνούσαμε σίγουρα για τρελό. Κι όμως. Τα τελευταία χρόνια οι προσκυνητές του μπαρουτοκαπνισμένου stoner/doom ήχου βιώνουν μια συναυλιακή αναγέννηση άνευ προηγουμένου με επιφανή μεγαθήρια της σκηνής σαν τους Saint Vitus, Pentagram, Cathedral (παλιότερα) και άλλους και να έχουν προσφέρει συνεχόμενες μαγικές συναυλιακές βραδιές. Πέρα απ’ αυτές τις αξέχαστες συναυλιακές επισκέψεις όμως η απόλυτη ονείρωξη αλλά και το απωθημένο τόσων και τόσων χρόνων δεν θα μπορούσε παρά να έχει ένα και μόνο όνομα: Sleep! Τους περιμέναμε, τους ποθούσαμε και η επανακυκλοφορία του αξεπέραστου Dopesmoker ήταν η θεόσταλτη ευκαιρία που ψάχναμε για να απολαύσουμε επιτέλους ζωντανά το θρυλικό τρίο από την Καλιφόρνια. Γινόταν να λείψουμε από την συναυλία της δεκαετίας;
Ενάντια στις προσδοκίες για sold-out της συναυλίας, η μόνη εικόνα που σου δημιουργούσε την αίσθηση ότι υπήρχαν κάποιες αμυδρές πιθανότητες να γεμίσει ασφυχτικά το Gagarin εκείνο το βράδυ της Κυριακής ήταν αυτή έξω από τα ταμεία του club καθώς λίγη ώρα πριν ανοίξουν οι πόρτες αρκετοί είχαν σπεύσει να προμηθευτούν το πολυπόθητο εισιτήριο. Σχεδόν ένα τέταρτο μετά τις 9 το ίδιο σκηνικό μεταφέρθηκε και εντός του club καθώς η προσέλευση συνεχιζόταν αργά αλλά σταθερά με τους περισσότερους εκ των παρευρισκόμενων να στριμώχνονται μπροστά από το πάγκο του merchandise του συγκροτήματος, ο οποίος παρεμπιπτόντως ήταν γεμάτος από πολλά καλούδια (και σε σχετικά καλές τιμές για τα δεδομένα της εποχής μάλιστα) που θα μπορούσαν να καλύψουν άνετα ακόμα και τα πιο απαιτητικά γούστα του κάθε αρρωστημένου fan. Με δεδομένο άλλωστε ότι δεν υπήρχε κάποιο support σχήμα τα πάντα σχεδόν κινούνταν σε αρκετά χαλαρούς ρυθμούς χωρίς αυτό να σήμαινε βέβαια ότι δεν υπήρχε μεγάλη ανυπομονησία για την εμφάνιση των Sleep. Λίγο μετά τις 9.40 και ενώ το Gagarin άρχισε να επιτέλους να γεμίζει απ’ άκρη σε άκρη, η ανυπομονησία έλαβε τέλος καθώς η θρυλική μορφή του Al Cisneros εμφανίστηκε στην σκηνή κάνοντας ένα γρήγορο soundcheck με την γιγαντιαία παραμόρφωση του αγαπημένου του Rickenbacker να προκαλεί από νωρίς έναν μικρό σεισμό στα ντουβάρια του Gagarin, δίνοντας παράλληλα επακριβώς το στίγμα για το ηχητικό χάος που θα σάρωνε τα πάντα στο υπόλοιπο της βραδιάς, ενώ πολύ γρήγορα τον ακολούθησαν στα σανίδια και ο Pike μαζί με τον γενειοφόρο Jason Roeder (με μπλουζάκι Tony Iommi παρακαλώ). Για σχεδόν δυο ώρες αυτό το που εκτυλίχθηκε στα σανίδια του Gagarin έμοιαζε σαν μια ηδονική διαδρομή στο κέντρο ενός μυστικιστικού σύμπαντος που υπερβαίνει κατά πολύ τα στενά όρια της ανθρώπινης λογικής και πραγματικότητας. Με τις μνήμες ακόμα ανεξίτηλα χαραγμένες ο ισοπεδωμένος εγκέφαλος του γράφοντος επιχειρεί να αποτυπώσει σε μια σειρά από γραμμές όσα μαγικά συνέβησαν…
Dopesmoker: Ξεκίνημα στην κυριολεξία βγαλμένο μέσα από τις πιο αρρωστημένες και αμαρτωλές φαντασιώσεις! 23 λεπτά ανεξάντλητης πώρωσης, συνεχόμενων κυμάτων σύγκορμης ανατριχίλας και αχαλίνωτης ηδονής με οδηγό το απόλυτο διαμάντι της heavy ιστορίας και άξιους δαμαστές τα θηριώδη riffs του Pike από κοινού με τις χαοτικά υπερπαραμορφωμένες μπασογραμμές του Cisneros που έκαναν από την αρχή τα ηχεία του Gagarin να αναστενάξουν. Drop out of life with bong in hand…
Holy Mountain: Αν και τα φωνητικά του Cisneros ακούγονται μετά δυσκολίας, το μπαρουτοκαπνισμένο κρεσέντο που αναβλύζει μέσα από την βαρύγδουπη πλην όμως αριστοτεχνική συνεργασία των τιτάνων Pike και Cinceros συνεχίζεται ακόμα πιο μανιασμένο ενώ ο Roeder κοπανάει αλύπητα τα drums του αποδεικνύοντας περίτρανα ότι είναι άξιος αντικαταστάτης του Chris Hakius παρότι μας έχει συνηθίσει σε εντελώς διαφορετικό παίξιμο με τους Neurosis. Ο γραφών ακόμα αδυνατεί να συνειδητοποιήσει ότι αυτό που βλέπουν τα μάτια του είναι πέρα για πέρα αληθινό.
Dragonaut: Αφού οι κύριοι Pike και Cisneros μοιράζονται μεταξύ τους λίγες τζούρες μαγικού χόρτου μας σερβίρουν απλόχερα το απόλυτο must κάθε συναυλίας των Sleep με κάθε στίχο του να γίνεται προσευχή στα χείλη όσων βρίσκονται στο Gagarin. Απόλυτος πανικός συν κάποιες μικρές απόπειρες για mosh pits που σταματούν πολύ γρήγορα καθώς οι περισσότεροι παρακολουθούν απόλυτα μαγεμένοι και σχεδόν αποσβολωμένοι το θεάρεστο σκηνικό που εκτυλίσσεται στα σανίδια του Gagarin. Να έφταιγε άραγε το σύννεφο μπαφίλας που είχε πλημμυρίσει τον χώρο ή τα μεθυστικά riffs που μαστίγωναν αλύπητα τα ηχεία; Μάλλον και τα δύο.
Sonic Titan: Η θερμοκρασία παίρνει την ανηφόρα, τα ηχεία αναστενάζουν στην κυριολεξία από τον τυφώνα των τσιτωμένων ντεσιμπέλ και το υπερηχητικό ταξίδι στο ερεβώδες βασίλειο των Sleep συνεχίζεται με αμείωτους ρυθμούς και σε αποκλειστικά και μόνο τιτάνια ένταση. Οι επιδόσεις των Pike και του Roeder αγγίζουν σχεδόν την τελειότητα αλλά εκείνος που κλέβει την παράσταση αναμφίβολα είναι ο Cisneros που εν μέσω διονυσιακής έκστασης οργώνει με μαεστρία πάνω στο Rickenbacker του. Πόσο μα πόσο θεός…
The Druid: Το προσκύνημα στο ιερό βουνό των Sleep έχει για μια ακόμη φορά την τιμητική του με ένα από τα καλύτερα riffs της stoner/doom ιστορίας που απλώνεται σαν μαγικό φίλτρο στην ήδη καπνισμένη ατμόσφαιρα του Gagarin. Και ναι διάολε μπορεί η κοιλιά του Pike να μοιάζει με έγκυο στον όγδοο μήνα αλλά η Les Paul του γεννά συνεχώς riffs και καταιγιστικά solos πέρα από τα όρια της φαντασίας…ε μετά πώς να μην γίνει ΧΑΜΟΣ;
Antarctican Thawed/Aquarian: Μετά από μια σύντομη επίδειξη αφοσίωσης και λατρείας στις Iommi-ικές καταβολές του συγκροτήματος με τον Pike να παίρνει (με το «τσιγάρο» στο στόμα εννοείται) ένα φακό από τα παρασκήνια και να φωτίζει το μπλουζάκι με την μορφή του μουστακαλή riffmaster του Roeder, το Antarctican Thawed αποτέλεσε όχι μόνο ως η έκπληξη της βραδιάς αλλά ταυτόχρονα και το κατάλληλο έναυσμα για ένα ανελέητα αργόσυρτο τριπάρισμα που συνεχίστηκε επάξια και ηδονικά με την heavy τελετουργία του Aquarian να ξεσηκώνει ακόμα περισσότερα σύννεφα πράσινου…καπνού στο γεμάτο Gagarin.
From Beyond: Ή με μια λέξη: ΜΕΓΑΛΟΠΡΕΠΕΙΑ! Το stoner καραβάνι των Sleep ξεβρασμένο από τα αχανέστατα βάθη του διαστήματος φτάνει στα σανίδια του Gagarin χαρίζοντας μας ένα εκρηκτικό δεκάλεπτο χαρμάνι αρχοντιάς, σφυροκοπηματικών riffs και μυστικιστικής μαγείας. Λίγες ακόμα νότες και θαρρείς πως το Gagarin θα γκρεμιστεί συθέμελα, τα ηχεία επιτέλους θα παραδώσουν πνεύμα και τα αυτιά των παρευρισκόντων θα ματώσουν από την αβάσταχτη ηδονή. Ακόμα και κείνοι που σε όλο το προηγούμενο set του συγκροτήματος κοιτούσαν αποσβολωμένοι εθίζονται πλέον στο πιο αργόσυρτο headbanging της ιστορίας. Το τέλος έρχεται…
Dopesmoker: Ονειρικό κλείσιμο για μια τέλεια βραδιά. Ύστατη υπόκλιση στην πιο επική και μανιασμένη riffoμηχανή του stoner-ικού γαλαξία. Μανιασμένο headbanging στα όρια του σβερκικού ξεχαρβαλώματος. Οργασμός και συγκίνηση μαζί. Και όλα αυτά μέσα μόνο σε 12 λεπτά. Κάπως έτσι η βραδιά περνάει στην ιστορία.
Λίγα λεπτά αφότου η δίωρη σαρωτική καταιγίδα έχει πλέον κοπάσει για τα καλά παραχωρώντας την θέση της σε μια απόκοσμη ηρεμία όπου η λέξη χωροχρόνος δεν έχει καμία απολύτως σημασία και με τον δρόμο της επιστροφής ήδη να προδιαγράφεται θλιβερός και μοναχικός, ο γραφών κάνει την ύστατη προσπάθεια να κρατηθεί νηφάλιος και να μαζέψει τα απομεινάρια των ολοσχερώς καμένων εγκεφαλικών του κυττάρων. Μάταια όμως. Παραμένει βαθύτατα σοκαρισμένος, ανελέητα ξεχαρβαλωμένος και με ένα ηλίθιο χαμόγελο στα χείλη. Ναι λοιπόν. Όσοι είχαν την τύχη και την ευλογία να γίνουν μάρτυρες του θεάρεστου έργου που ξεδιπλώθηκε στα σανίδια του Gagarin εκείνη την μαγική βραδιά θα μπορούν στο μέλλον να το επιβεβαιώνουν χωρίς κανένα ίχνος υπερβολής, ιεροσυλίας ή γραφικότητας. Τέτοιο ρεσιτάλ και συντονισμένο βομβαρδισμό ακατέργαστης βαρύτητας είχαμε να βιώσουμε από τότε που οι Black Sabbath έδωσαν εκείνη την αξέχαστη συναυλία στην Μαλακάσα σχεδόν πριν 15 ολόκληρα χρόνια. Τι κι αν όπως ακριβώς και στο αποχαιρετιστήριο live των Cathedral μοναδική παραφωνία της βραδιάς αποτέλεσε το γεγονός ότι το Gagarin δεν κατάφερε να γεμίσει ασφυκτικά και να τιμήσει με τον προσήκοντα τρόπο τον ακρογωνιαίο ογκόλιθο της stoner ιστορίας; Ο συναυλιακός θρίαμβος των Sleep ήταν μια ακόμη απόδειξη ότι ανάμεσα στις μέρες όπου η μιζέρια και η ρουτίνα της καθημερινότητας χτυπούν κόκκινο μοιάζοντας πιο ανυπόφορες και αβάσταχτες από ποτέ, πάντα θα υπάρχει χώρος και για βραδιές όπου ακόμα και τα πιο απόκρυφα όνειρα μπορούν να γίνουν πραγματικότητα.
To setlist:
Dopesmoker, Holy Mountain, Dragonaut, Sonic Titan, The Druid, Antarctican Thawed, Aquarian, From Beyond, Dopesmoker (reprise).
Επιμέλεια αφιερώματος: Πάνος Δρόλιας
